wtorek, 28 lipca 2020

Sabała

Jan Krzeptowski "Sabała" (1809-1894 r.). 
Fot. W. E. Radzikowski.

Sabała lub Sabalik, właśc. Jan Krzeptowski (ur. 26 stycznia 1809 w Kościelisku, zm. 8 grudnia 1894 w Zakopanem) – polski góral, honorowy przewodnik tatrzański, muzykant, myśliwy, gawędziarz i pieśniarz.
Przydomki „Sabała”, „Sablik”, „Faktor”, „Kozica” i „Koziar” pozwalały orientować się w rozległych koligacjach rodów góralskich, które nosiły te same nazwiska (wciąż występują w rodzinach góralskich). Krzeptowski jest nazwiskiem przybranym – wcześniej zarówno Jan, jak i jego bracia nosili nazwisko Gąsienica.


Klimek Bachleda

Klimek (Klemens) Bachleda ok. 1900 r.

Klemens Bachleda lub (potocznie, zdrobniale) Klimek Bachleda (ur. 13 listopada 1851 lub też, jak podaje Wielka encyklopedia tatrzańska, w 1849 r., w Kościelisku, zm. 6 sierpnia 1910 na Małym Jaworowym Szczycie) – góral i zakopiańczyk, przewodnik tatrzański, ratownik, członek Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, pierwszy polski ratownik górski, który zginął tragicznie, idąc na ratunek człowiekowi w Tatrach.


Królestwo Polskie - piechota liniowa i lekka

Piechota liniowa Królestwa Polskiego do 1826 r. 1. Grenadier 4 Pułku Piechoty Liniowej w mundurze letnim, 2. fizylier w mundurze zimowym (do 1826 r.), 3. woltyżer, 4. oficer w mundurze polowym, 5. fizylier 7 Pułku Piechoty Liniowej w lejbiku i furażerce, 6. dobosz 1 Pułku Piechoty Liniowej, 7. oficer w mundurze zimowym (do 1823 r.), 8. wyższy oficer. Mal. K. Linder.

Piechota Królestwa Polskiego po 1826 r. 1. fizylier II batalionu 7 Pułku Piechoty Liniowej 1826-28 r., 2. oficer wyższy w mundurze balowym, 3. grenadier 1 Pułku Piechoty Liniowej w mundurze letnim (przed 1828 r.), 4. grenadier 2 Pułku Piechoty Liniowej w mundurze zimowym 1828-30 r., 5. sztandarowy (podoficer 4 Pułku piechoty Linowej 1828-30 r., 6. młodszy oficer w surducie, 7. podoficer grenadierów 8 Pułku Piechoty Liniowej 18128-30 r. Mal. K. Linder.

Królestwo Polskie i Powstanie Listopadowe (1826-31) - fizylier 
piechoty liniowej w płaszczu. Mal. K. Linder.

Królestwo Polskie - strzelcy piesi 1815-26 r. 1. strzelec w mundurze letnim i pełnym oporządzeniu, 2. szeregowy II batalionu 3 Pułku Strzelców Pieszych w mundurze zimowym i płaszczu (do 1823 r.), 3. wyższy oficer strzelców pieszych w surducie, 4. podoficer 4 Pułku Strzelców Pieszych, 5. Karabinier 1 Pułku Strzelców Pieszych na warcie. Mal. K. Linder.

Królestwo Polskie - strzelcy piesi 1828-30 r. 1. strzelec 2 Pułku Strzelców Pieszych w lejbiku i furażerce, 2. karabinier 3 Pułku Strzelców Pieszych, 3. karabinier 4 Pułku Strzelców Pieszych w mundurze zimowym i w płaszczu, 4. młodszy oficer strzelców pieszych w mundurze letnim, 5. muzykant w mundurze letnim, 6. strzelec II batalionu 2 Pułku Strzelców Pieszych w mundurze letnim. Mal. K. Linder.

poniedziałek, 27 lipca 2020

Jan Popławski - ojciec myśli narodowej



Jan Ludwik Popławski ps. Wiatr (ur. 17 stycznia 1854 w Bystrzejowicach Pierwszych, zm. 12 marca 1908 w Warszawie) – polski publicysta, polityk i jeden z głównych twórców ideologii narodowo-demokratycznej, członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1897 roku.Za udział w manifestacji zorganizowanej w setną rocznicę powstania kościuszkowskiego (17 kwietnia 1794) w Warszawie został aresztowany. W 1895 za kaucją, zwolniono go z cytadeli. Następnie zamieszkał we Lwowie, gdzie wraz z Romanem Dmowskim poświęcił się wydawaniu czasopisma politycznego – Przegląd Wszechpolski. Później był publicystą jeszcze dwóch gazet: dziennika Wiek XX oraz Słowa Polskiego.Był jednym z organizatorów struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim. Od 1896 prowadził także miesięcznik Polak, wydawany w Krakowie i przeznaczony dla czytelników (głównie warstw ludowych i chłopskich) w zaborze rosyjskim. Później został jednym z założycieli tygodnika Ojczyzna dla Galicji.
Jedną z głównych idei jego twórczości była poruszana kwestia powrotu do Polski ziem zachodnich, a w szczególności Pomorza z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Był również jednym z najbardziej zasłużonych działaczy społecznych zajmujących się sprawą chłopską. Poprzez swoją pracę organiczną oraz pisarstwo uświadamiał masy wiejskie co do ich roli w kształtowaniu się nowożytnego narodu polskiego.
Był jednym z organizatorów struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim. Od 1896 prowadził także miesięcznik Polak, wydawany w Krakowie i przeznaczony dla czytelników (głównie warstw ludowych i chłopskich) w zaborze rosyjskim. Później został jednym z założycieli tygodnika Ojczyzna dla Galicji.
Jedną z głównych idei jego twórczości była poruszana kwestia powrotu do Polski ziem zachodnich, a w szczególności Pomorza z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Był również jednym z najbardziej zasłużonych działaczy społecznych zajmujących się sprawą chłopską. Poprzez swoją pracę organiczną oraz pisarstwo uświadamiał masy wiejskie co do ich roli w kształtowaniu się nowożytnego narodu polskiego.
Był jednym z organizatorów struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim. Od 1896 prowadził także miesięcznik Polak, wydawany w Krakowie i przeznaczony dla czytelników (głównie warstw ludowych i chłopskich) w zaborze rosyjskim. Później został jednym z założycieli tygodnika Ojczyzna dla Galicji.
Jedną z głównych idei jego twórczości była poruszana kwestia powrotu do Polski ziem zachodnich, a w szczególności Pomorza z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Był również jednym z najbardziej zasłużonych działaczy społecznych zajmujących się sprawą chłopską. Poprzez swoją pracę organiczną oraz pisarstwo uświadamiał masy wiejskie co do ich roli w kształtowaniu się nowożytnego narodu polskiego.
Był jednym z organizatorów struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim. Od 1896 prowadził także miesięcznik Polak, wydawany w Krakowie i przeznaczony dla czytelników (głównie warstw ludowych i chłopskich) w zaborze rosyjskim. Później został jednym z założycieli tygodnika Ojczyzna dla Galicji.
Jedną z głównych idei jego twórczości była poruszana kwestia powrotu do Polski ziem zachodnich, a w szczególności Pomorza z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Był również jednym z najbardziej zasłużonych działaczy społecznych zajmujących się sprawą chłopską. Poprzez swoją pracę organiczną oraz pisarstwo uświadamiał masy wiejskie co do ich roli w kształtowaniu się nowożytnego narodu polskiego.


niedziela, 26 lipca 2020

Dom Mód Bogusława Herse

Reklama z 1912 r.

Reklama z 1912 r.

Od lewej: garnitur z lisów, garnitur z soboli. 
Reklama Domu Mód Bogusław Herse 
Warszawa (zima 1910).

Od lewej: żakiet nurkowy, płaszcz lutrowy, kołnierz skunksowy. 
Reklama Domu Mód Bogusław Herse 
Warszawa (zima 1910).

Oferta Dom Mody Bogusława Hersego na zimę 1910 r. 
Od lewej: płaszcz na futrze, peleryna pledowa.

Oferta Dom Mody Bogusława Hersego na zimę 1910 r. 
Suknia model "Doiellet", płaszcz wieczorowy "Drecoll".

Domki dla służby


Domki dla służby folwarcznej, wystawione przez panią Rychtermanową - wlaścicielkę Fabianek i Chełmicy.
Każdy domek przeznaczony jest dla dwóch rodzin i składa się ze wspólnej sieni od ulicy, tudzież dwóch mieszkań już samoistnych. Mieszkanie takie posiada znowu izbę dzienną (pokój - kuchnia) oraz pokój sypialny. Poza tem jest spiżarnia widna, piwnica również okienkiem, klozet, tudzień korytarz widny prowadzący z izby dziennej na podwórze. Z korytarza jest wejście do spiżarni i schody do piwnicy. Domki, kryte dachówką, budowane są z cegły palonej i zewnątrz całkowicie otynkowane. W pokojach podłoga z desek sosnowych. W korytarzach zaś, spiżarniach i piwnicach posadzka z cegły. Okna podwójne, podzielone są szprosami na małe szybki. Kuchnie i piec wszędzie kaflowe. Nadto w sieni znajduje się wspólny piec (szabaśnik) do wypiekania chleba.
Mieszkańcy tych domów posiadają wspólną, wspaniałą, murowaną oborę, chlewy i inne zabudowania gospodarskie. Przed każdym domem kwieci się mały, ale pięknie utrzymany ogródek.
("Tygodnik Ilustrowany", styczeń 1914 r.).

Ksiądz Stolarczyk


Józef Stolarczyk (ur. 12 lutego 1816 w Wysokiej koło Jordanowa, zm. 6 lipca 1893 w Zakopanem) – polski taternik, pierwszy proboszcz Zakopanego.
6 stycznia 1848 r. został pierwszym proboszczem Zakopanego. Zdobył szacunek i zaufanie parafian. Rozbudował drewniany kościółek i rozpoczął budowę nowego, murowanego, utworzył pierwszy cmentarz i założył pierwszą szkołę w Zakopanem. Przyczynił się do spopularyzowania miejscowości jako letniska, pośrednicząc między przybyszami a góralami. Prowadził kronikę parafialną, która została opublikowana w „Roczniku Podhalańskim” w latach 1914–1921. Napisał także wspomnienie Wycieczka na szczyt Gerlachu (1875).
Był jednym z najlepszych taterników swojej epoki. Do jego największych osiągnięć należą: pierwsze wejście na Baranie Rogi (1867), ósme wejście na Gerlach (1874), trzecie wejście na Lodowy Szczyt.
Wiosną 1870 roku odbył podróż do krajów basenu Morza Śródziemnego. Zwiedził Egipt i Ziemię Świętą, w Rzymie podczas uroczystości widział papieża Piusa IX. We wrześniu lub październiku 1873 roku przebył cholerę i omal nie umarł; leczył go profesor Chałubiński.
Był jednym z współzałożycieli Towarzystwa Tatrzańskiego (3 sierpnia 1873 r.), której to organizacji, w uznaniu zasług, w 1883 roku został mianowany honorowym członkiem.

Abraham Stern


Abraham Jakub Stern, inna pisownia Sztern (ur. pomiędzy 1762 a 1769 w Hrubieszowie, zm. 3 lutego 1842 w Warszawie) – polski Żyd, zegarmistrz, mechanik (samouk), konstruktor, uczony, wynalazca, uznawany za jednego z prekursorów cybernetyki. Wynalazca kilku maszyn liczących, dalmierza geodezyjnego, tartaku mechanicznego, młockarni oraz żniwiarki konnej.


sobota, 25 lipca 2020

Mundury Królestwa Polskiego i Powstania Listopadowego

Królestwo Polskie - od lewej: żandarm, oficer Sztabu Głównego, 
generał, oficer kwatermistrzostwa, podoficer 
pociągu kwatermistrzostwa (1820). Mal. S. Haykowski.

Królestwo Polskie i Powstanie Listopadowe - od lewej: 
koniowodny pociągu, saper. Mal. S. Haykowski.

Królestwo Polskie i Powstanie Listopadowe - od lewej: kanonier artylerii 
pieszej, kanonier artylerii konnej. Mal. S. Haykowski.

czwartek, 23 lipca 2020

Mundury Księstwa Warszawskiego - artyleria konna

Księstwo Warszawskie - artyleria konna pod Raszynem (1809) 
pod dowództwem podpułkownika Schwerina (oficer i trębacz). 
Ryt. R. Rupniewski.

Księstwo Warszawskie - artyleria konna Włodzimierza Potockiego. 
Od lewej: kanonierzy i młodszy oficer, pułkownik, trębacz. 
Ryt. R. Rupniewski.

Księstwo Warszawskie - artyleria konna. Od lewej: artylerii konna w bitwie pod Raszynem - oficer i podoficer, artyleria konna Włodzimierza Potockiego - podoficer i pułkownik (mundury paradne). Ryt. R. Rupniewski. 

sobota, 18 lipca 2020

Chłopskie stroje według Norblina (1814)

Gospodarz krakowski.
Ryt. J. Norblin.

Parobek krakowski.
Ryt. J. Norblin.

Chłop przy robocie.
Ryt. J. Norblin.

Dziewka krakowska.
Ryt. J. Norblin.

Chłop sprzedający kury.
Ryt. J. Norblin.

Chłop lubelski.
Ryt. J. Norblin.

Chłop żmudzki.
Ryt. J. Norblin.

Chłopka żmudzka.
Ryt. J. Norblin.

Chłopka litewska.
Ryt. J. Norblin.

Chłop ukraiński.
Ryt. J. Norblin.

piątek, 17 lipca 2020

Moda 1897

Kostiumy spacerowe i na ślizgawkę. Od lewej: suknia aksamitna z futrzaną zarzutką, suknia sukienna przybrana aksamitem, suknia z angielskiego materiału przybrana perskim barankiem.

Kostiumy spacerowe i na ślizgawkę. Od lewej: podwatowany paltot jedwabny dla starszej osoby, kostium z aksamitu lub rypsu. 

Płaszcz spacerowy lub powozowy z jasno - popielatego 
sukienka obłożony futerkiem.

Suknia balowa z taftu, przybrana muszlinem i kwiatami.

Suknia domowa z wełnianego materiału w deseń 
z gufrowanym kaftanikiem. 


Od lewej: suknia wieczorowa przybrana haftem, suknia balowa z jasno - zielonej bengaliny przybrana koronkową wstawką przetykaną złotem. 

Szlafroczek z kaftaniczkiem.

Płaski popielaty kapelusz filcowy przybrany 
ciemno - brązową wstążką.

Toczek z liliowego aksamitu przybrany 
czarną egretką z piór. 


Ilustracje z kwartalnika Nowe Mody (15 grudnia 1897 r.).

wtorek, 14 lipca 2020

Łódź na starej fotografii ...

Łódź - Szpital Żydowski (pocz. XX wieku)

Łódź - Towarzystwo Kredytowe Miejskie (pocz. XX wieku).

Łódź - Park Hellenów (pocz. XX wieku).

Łódź - Fabryka Towarzystwa Akcyjnego 
I. Poznańskiego (pocz. XX wieku).

Łódź - Fabryka Welocypedów B. Lange (pocz. XX wieku).

Łódź - Rynek Wodny (pocz. XX wieku).