Leon Blumenstok-Halban

Leon Blumenstok-Halban (ur. 11 marca 1838 w Krakowie, zm. 1 marca 1897 tamże) – polski lekarz psychiatra, profesor medycyny sądowej na wydziale prawa i medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Redaktor naczelny Przeglądu Lekarskiego (1877–1892), członek honorowy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Szkołę średnią i Uniwersytet ukończył w Krakowie, uzyskując w 1862 dyplom dr medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w Wiedniu dr położnictwa. W latach 1863–1866 był asystentem kliniki okulistycznej UJ. W 1863 wziął udział w powstaniu styczniowym, co przypłacił pobytem w krakowskim więzieniu. Zwolniony pracował w szpitalu Izraelitów na stanowisku sekundariusza. W 1865 otrzymał stanowisko lekarza Sądu Krajowego i aż do roku 1894 pełnił funkcję biegłego. W 1869 Blumenstok-Halban habilitował się na podstawie rozprawy O wpływie medycyny sądowej na rozwój pojęcia dzieciobójstwa. W 1871 mianowano go profesorem nadzwyczajnym medycyny sądowej i policji lekarskiej. Jednocześnie powierzono mu kierownictwo Nadzwyczajnej Katedry Medycyny Sądowej na Wydziale Prawa UJ. Dopiero w 1881 uzyskał profesurę zwyczajną na Wydziale Lekarskim UJ, nie zaprzestając wykładów dla studentów prawa. W 1886 wybrany dziekanem Wydziału lekarskiego. Od 1877 redaktor "Przeglądu lekarskiego". W 1892 zmienił nazwisko na Halban. Postępująca choroba zmusiła go w 1895 do rezygnacji z obowiązków nauczycielskich, a w rok później Blumenstok-Halban przechodzi w stan spoczynku. Był członkiem nadzwyczajnym Akademii Umiejętności, członkiem honorowym i prezesem krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego, członkiem Towarzystwa Lekarzy Polskich w Paryżu, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Towarzystwa oftalmologicznego w Heidelbergu.

Był członkiem Rady miasta Krakowa. Kawaler Orderu Korony Żelaznej III klasy. Na krótko przed śmiercią (1896) otrzymał szlachectwo I stopnia, z tytułem „Edler”. Autor ponad 100 prac naukowych.

Artykuł na portalu Uniwersytetu Jagiellońskiego

Życiorys

Strona na Wikipedii

Warszawskie kanały

Zwiedzanie kanałów przez Komisję Techniczną pod przewodnictwem 

naczelnego inżyniera Alfonsa Grotowskiego. Mal. K. Pillati.

Źródło

Litewscy ułani

Księstwo Warszawskie - trębacz i ułani litewskiego 

17 Pułku Ułanów (1812). Mal. L. Rousselot.

Witold Lanci

Portret Witolda Lanciego. 

Fot. K. Beyer (ok. 1860 r.).

Źródło

Witold Henryk Lanci (ur. 1829 w Warszawie, zm. 1892 w Kalwarii k. Suwałk) – polski architekt.

Studiował w Akademii św. Łukasza w Rzymie. W 1857 wrócił do kraju i współpracował z ojcem Franciszkiem Marią Lancim. W Warszawie zaprojektował Hotel Brühlowski (ul. Fredry 12), Pałac Szlenkierów (pl. Dąbrowskiego 6), giełdę przy Królewskiej 14 i przebudowę ujeżdżalni przy Królewskiej 15. Ponadto 6 kamienic czynszowych: przy ul. Królewskiej 16 (dla Kazimierza Granzowa), Al. Jerozolimskich 55 (dla Franciszka Łapińskiego), ul. Leszno 10 (dla Brodowskiego) oraz przy Marszałkowskiej 98, 138 (dla Braunsteina) i 156. Witold Lanci był także projektantem dworca kolejowego w Lublinie.

Strona na Wikipedii

Wesele żydowskie

Wesele żydowskie. Mal. W. Smokowski (1858).

Źródło

 

Wesele Sapiehy

Portret zbiorowy gości weselnych przed pałacem w Przeworsku 

w dniu ślubu Eustachego Sapiehy z Teresą Lubomirską. 

Fot. E. Trzemeski (1909).

Źródło

Franciszek Patka - Czepiec z "Wesela"

 

Franciszek Ptak.

Fot. J. Sebald.

Franciszek Ptak (ur. 30 sierpnia 1859 w Bieńczycach, zm. 29 lipca 1936 w Krakowie) – polski chłop, karczmarz, działacz ruchu ludowego, członek Polskiego Stronnictwa Ludowego, wydawca, poseł na galicyjski Sejm Krajowy (1908–1913).

Franciszek Ptak był właścicielem karczmy w Bieńczycach. Od lat 90. XIX wieku działał w ruchu ludowym. Był członkiem Stronnictwa Ludowego. Pełnił różne funkcje w lokalnych strukturach Stronnictwa Ludowego i wydawał czasopisma, które następnie rozprowadzał w swojej karczmie. Kilkakrotnie kandydował na posła do Sejmu Krajowego Galicji. W 1908 roku uzyskał mandat z gmin wiejskich powiatu krakowskiego. Jego porażka kilka lat wcześniej w wyborach do austriackiej Rady Państwa znalazła odbicie w jednym z dialogów Wesela Stanisława Wyspiańskiego (w pierwszym akcie, gdy Gospodarz pyta: Toście Ptaka wybierali?). Franciszek Ptak wraz z żoną Marcjanną był obecny na premierze Wesela w 1901 roku. Według Tadeusza Boya-Żeleńskiego Franciszek Ptak był w pewnym stopniu prototypem postaci Czepca z Wesela.

Był znany ze swojej charakterności, wielkiej postury i wystawności. Wincenty Witos wspominał, że był to „mężczyzna któremu z twarzy biła zarówno duma, zadowolenie, pewność siebie, jak i lekceważenie dla otoczenia”, oraz że był nielubiany przez innych chłopów z okolicy, którzy „nie mogli znieść panoszącego się dorobkiewicza”. Przyjaźnił się z artystami, m.in. Włodzimierzem Tetmajerem. Angażował się społecznie, współfinansował inwestycje w obiekty użyteczności publicznej, takie jak Dom „Sokoła” i szkoła w Bieńczycach czy krakowski Szpital Bonifratrów. Był zaangażowany w Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bieńczycach. Od 1907 zasiadał w Radzie Naczelnej PSL. Po rozłamie stronnictwa był członkiem kolejno PSL – Lewica (1913–1924) i PSL „Piast” (1924–1931).

Źródło