sobota, 31 grudnia 2022

Królestwo Polskie - Straż Celno Graniczna (1831)

Nadstrażnik celno - graniczny w płaszczu (1831).
Ryt. F. Dietrich.

Strażnik celno - graniczny konny (1831).
Ryt. F. Dietrich.


Nadstrażnik celno - graniczny (1831).
Ryt. F. Dietrich. 

Strażnik celno - graniczny pieszy (1831).
Ryt. F. Dietrich.

Dozorca rogatkowy, plombiarz, strażnik miejscowej komory 
i strażnik celny rogatkowy (1831).
Ryt. F. Dietrich.

środa, 28 grudnia 2022

Aleksandra Faucher

Aleksandra Faucher. Mal. S. Marszałkiewicz.
Ze zbiorów Muzeum Naukowego w Krakowie.

Aleksandra Wincentyna Zofia Faucher, z domu Wołowska herbu Czerwony (Na Kaskach) (ur. 22 stycznia 1812 w Warszawie, zm. 5 maja 1905 w Paryżu), polska pianistka i działaczka społeczna.
Pochodziła z nobilitowanej-neofickiej rodziny frankistowskiej Wołowskich herbu Czerwony (Na Kaskach). Córka Franciszka Eliasza Wołowskiego (1786-1844), członka Sejmu w latach 1830-1831, oraz Tekli z Wołowskich (1787-1871). Na chrzcie 28 stycznia 1812 w parafii Św. Jana w Warszawie otrzymała imiona Aleksandra Wincentyna Zofia Wołowska.
Jako pianistka była uczennicą Fryderyka Chopina. Fryderyk Chopin zadedykował „pannie Aleksandrze Wołowskiej” skomponowany w Paryżu mazurek sztambuchowy B-dur. Autograf Mazurka z datą 24 czerwca 1832 został wklejony do jej sztambucha. Cioteczny wnuk Aleksandry i jej chrześniak, Feliks Jasieński, opisał ją słowami „kobieta bardzo muzykalna i wybitnie inteligentna”.

poniedziałek, 26 grudnia 2022

Szwoleżerowie i ułani według Mieczysława Wodnickiego

Wachmistrz 1 Pułku Szwoleżerów - Lansjerów Gwardii Cesarskiej (1812).
Mal. M. Wodnicki. 

Szwoleżer - lansjer Legii Nadwiślańskiej (1812).
Mal. M. Wodnicki.

Księstwo Warszawskie - ułan kompanii centralnej 
8 Pułku Ułanów (1812). Mal. M. Wodnicki.

czwartek, 22 grudnia 2022

Pocztówki świąteczne

Adoracya pasterzy.
Mal. K. Sichulski.
Pocztówka z ok. 1905 r.

Wesołych Świąt! 
Pocztówka z 1906 r.

Wesołych Świąt (braciszek kwestarz)!
Mal. A. Setkowicz. Pocztówka z 1910 r.

Gwiazda Betlejemska. Mal. F. Żmurko.
Pocztówka z 1913 r.

W noc wigilijną. Pocztówka z 1914 r. 

Mundury Tatarów litewskich Gwardii Cesarskiej (1813)

Oficer Tatarów litewskich (1813).
Mal. H. Boisselier.

Tatarzy litewscy Gwardii Cesarskiej (1813).
Mal. B. Gembarzewski. 

Księstwo Warszawskie - od lewej: żandarm, Tatarzy litewscy.
Mal. S. Haykowski.

Tatarzy litewscy Gwardii Cesarskiej (1813).
Mal. J. Chełmiński. 

Oficer Tatarów litewskich (1813).
Mal. H. Boisselier. 

Oficer litewskich Tatarów Gwardii Cesarskiej (1812-1813). 
Mal. H. Boisselier.

Oficer litewskich Tatarów Gwardii Cesarskiej (1812-1813). 
Mal. H. Boisselier.

Oficer Tatarów litewskich Gwardii Cesarskiej (1813).
Mal. H. Boisselier.

Tatar litewski Gwardii Cesarskiej (1813).
Mal. H. Boisselier.

Tatar litewski Gwardii Cesarskiej (1813).
Mal. H. Boisselier.

wtorek, 20 grudnia 2022

Lwów - Plac Mariacki

Lwów - Plac Mariacki (1890). 
Fot. E. Trzemeski.

Lwów - Plac Mariacki (1894).
Fot. F. Rychnowski.

Lwów - Plac Mariacki.
Pocztówka z lat 1903-06.

Lwów - Plac Mariacki.
Pocztówka z 1910 r.

Lwów - Plac Mariacki.
Pocztówka z 1916 r.

Icchok Lejb Perec

Icchok Lejb Perec.

Icchok Lejb Perec lub Icchok Lejbusz Perec (jid. יצחק לײב פּרץ; ur. 20 maja 1851 a. 18 maja 1852 w Zamościu, zm. 3 kwietnia 1915 w Warszawie) – polski i żydowski pisarz, jeden z głównych twórców literatury jidysz, adwokat i działacz społeczny. Zajmował się również krytyką literacką i teatralną.
Urodził się w Zamościu w rodzinie żydowskiej, jako syn Jehudy Pereca (1825–1898) i Rywki z domu Lewin (1828–1914). Bogata twórczość literacka Pereca obejmuje poezję, prozę (głównie nowele), dramaturgię i publicystykę. Pisał w języku jidysz, hebrajskim i polskim. Już za życia uznano go za klasyka literatury żydowskiej, przede wszystkim z powodu świetnych nowel.
Perecowie byli hiszpańskimi sefardyjczykami, którzy pod koniec XVI wieku osiedlili się w Zamościu. Icchok Lejb Perec ukończył cheder i jeszibot, a w domu uzupełniał wykształcenie o świecką literaturę (w języku jidysz, francuskim, hebrajskim, niemieckim, polskim i rosyjskim), historię, filozofię i socjologię.
Niespełna 20-letni próbował sił w biznesie (zakładał szkołę, piwiarnię, młyn), ale bez powodzenia. W 1876 (po kursach w Warszawie) zdał egzamin i zdobył koncesję na prowadzenie kancelarii adwokackiej. Prowadził ją w Zamościu przez 11 lat. Koncesję władze rosyjskie odebrały mu z powodu zarzutów (formułowanych głównie przez żydowskich religijnych ortodoksów) o używanie i propagowanie języka polskiego i bronienie polskich "buntowników".
Po wyjeździe do Warszawy (1888) od 1890 przez następne 25 lat pracował jako urzędnik w gminie żydowskiej. Mieszkał przy ul. Ceglanej 1 obecnie noszącej jego imię. W 1899 został aresztowany i spędził kilka miesięcy w cytadeli warszawskiej. Po wybuchu I wojny światowej organizował pomoc dla ofiar wojny. Współpracował z prasą związaną z Bundem i Żydowską Organizacją PPS.
Jest pochowany w Mauzoleum Trzech Pisarzy w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 44). Na jego pogrzeb przyszło ponad 100 tys. ludzi. Oddelegowany urzędnik gminy chwalił zmarłego słowami: "To był wspaniały człowiek. Przez dwadzieścia pięć lat ani razu nie spóźnił się do pracy".

Strzelcy piesi Królestwa Polskiego

Królestwo Polskie - podporucznik 1 Pułku 
Strzelców Pieszych (1815-20).
Mal. J. Łukaszewicz (?).

Od lewej: woltyżer i karabinier strzelców pieszych (1815-20).
Mal. J. Łukaszewicz (?)

niedziela, 18 grudnia 2022

Warszawa - Plac Zamkowy na początku XX wieku

Warszawa - Plac Zamkowy (ok. 1905).

Warszawa - procesja na Placu Zamkowym (przed 1906).

Warszawa - Plac Zamkowy (po 1908).

Warszawa - Plac Zamkowy (1912).

Warszawa - Plac Zamkowy (przed 1915).

Mundury Księstwa Warszawskiego - huzarzy wg. B. Gembarzewskiego

Księstwo Warszawskie - wyższy oficer 10 Pułku Huzarów 
w mundurze paradnym. Mal. B. Gembarzewski.

Księstwo Warszawskie - huzar kompanii wyborczej 13 Pułku. 
Mal. B. Gembarzewski.

Księstwo Warszawskie - trębacz 13 Pułku Huzarów. 
Mal. B. Gembarzewski.

Księstwo Warszawskie - oficer huzarów w mundurze małym. 
Mal. B. Gembarzewski.

Szkoła Żeńska pani Jezierskiej

Reklama z 1889 r.

poniedziałek, 12 grudnia 2022

Edmund Różycki

Edmund Różycki.
Fot. F. Delintraz (przed 1887).

Edmund Różycki (ur. 16 sierpnia 1827 w Agatówce na Wołyniu, zm. 23 maja 1893 w Krakowie) – naczelnik wojenny województwa wołyńskiego w powstaniu styczniowym, naczelnik Wydziału Prowincjonalnego Rusi, który był podporządkowany Komitetowi Centralnemu Narodowemu, dowódca jazdy wołyńskiej. Różycki kontynuował rodzinną tradycję powstańczą, zapoczątkowaną przez ojca Karola, oficera napoleońskiego i uczestnika powstania listopadowego.


niedziela, 11 grudnia 2022

Jan Kanty Gregorowicz

Jan Kanty Gregorowicz

Jan Kanty Gregorowicz (pseudonim Janek z Bielca) ur. 17 października 1818 w Warszawie, zm. 16 września 1890 w Warszawie, dziennikarz i pisarz, szczególnie zainteresowany tematyką wiejską.
Syn kupca Jana Hrehorowicza Sołowiewa i Marii z Trzebieńskich, uczeń szkół pijarskich w Warszawie. Zajmował się w młodości gospodarstwem wiejskim, a w 1849 r. osiadł stale w Warszawie i poświęcił się wyłącznie pracom literackim. Pierwsze pisma drukował w "Bibljotece Warszawskiej". Rozprawa ogłoszona w "Rocznikach gospodarstwa krajowego" w 1850, pt. "Uwagi nad środkami podniesienia w kraju naszym gospodarstwa wiejskiego" zwróciła nań powszechną uwagę. Od 1851 do 1859 był redaktorem "Gazety Rolniczej, Przemysłowej i Handlowej" przy "Gazecie Codziennej", następnie wraz z F.H. Lewestamem wydawał i redagował pismo humorystyczne "Wolne Żarty" (1858-1859) i przez rok "Gazetę Codzienną", a w 1860 - "Kmiotka". W 1860 nabywszy na własność "Magazyn Mód" zmienił jego tytuł na "Tygodnik Mód i Powieści" (1862) i wydawał go pod własnym kierunkiem do 1889. Redagował prócz tego "Przyjaciela Dzieci" (od 1867) i od 1872 lub 1873 tygodnik dla ludu miejskiego i wiejskiego "Zorza". Oddzielnie wydał przeznaczone dla ludu (niektóre także dla dzieci) publikacje: "Obrazki wiejskie" (4 t., Warszawa 1852); "Zarysy wiejskie" (2 t., 1854); "Tomek beznogi i Proszaki" (3 tomy, Warszawa, 1854); "Dwie sceny z pożycia wiejskiego" (2 t., Warszawa, 1854); "Dobry ekonom" (2 t., Warszawa, 1858); "Tomek Sandomierzak" (2 t., Warszawa, 1858); "Elementarz dla chłopców wiejskich" (Warszawa, 1859; drugie wydanie Wilno, 1861); "Gawędy księdza proboszcza pod lipami" (1858-1860). Z powodzeniem wystawiana była jego komedyjka - "obrazek wiejski ze śpiewami" - "Janek spod Ojcowa" (muzykę napisał Oskar Kolberg).
Gregorowicz był przeciwnikiem pańszczyzny, działał na rzecz podniesienia oświaty wśród ludu wiejskiego i poprawy jego bytu. Sprzeciwiał się jednak posunięciom radykalnym i działaniom rewolucyjnym. Był aktywnym członkiem Sekcji Czytelń Bezpłatnych Towarzystwa Dobroczynności w 70. XIX w., czym zasłużył się m.in. dla czytelnictwa wśród rzemieślników.

 

Jan Kanty Gregorowicz.
Fot. J. Miecznikowski (ok. 1861).

Jan Kanty Gregorowicz (przed 1890).

"Kmiotek - pismo tygodniowe ilustrowane".
Pierwsza strona numeru 14 z 6 kwietnia 1861 r.

Tytułowa winieta 'Tygodnika Mód i Powieści" z 1880 r.

czwartek, 8 grudnia 2022

ZA WOLNOŚĆ NASZĄ I WASZĄ!

Sztandar z 1831 roku (Powstanie Listopadowe).

Za wolność naszą i waszą – skrócona wersja napisu na sztandarze z manifestacji ku czci dekabrystów w Warszawie 25 stycznia 1831, którego autorstwo przypisuje się Joachimowi Lelewelowi. W pełnej wersji miał postać: W imię Boga za naszą i waszą wolność. Oryginalny sztandar przechowywany jest w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
W trakcie Powstania Listopadowego wypisywano go na sztandarach w języku polskim i rosyjskim, dwustronnie, ze znakiem czerwonego krzyża na białym tle. Miał pokazywać cel powstania, które skierowane było w zamierzeniu powstańców nie przeciwko Rosjanom, a przeciw carskiemu despotyzmowi. W wersji polskiej i węgierskiej używał go oddział Bema na Węgrzech w 1848. Jest to jedno z nieoficjalnych polskich mott narodowych. W myśl tego hasła wielu Węgrów, Francuzów, Włochów, a nawet Rosjan wspierało polskich powstańców. Do hasła tego odwoływali się również w czasie II wojny światowej polscy żołnierze walczący na zachodzie oraz wschodzie. Fraza zyskała na popularności podczas Inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 jako wyraz solidarności z narodem ukraińskim. Była używana w oficjalnych komunikatach zarówno władz polskich jak i ukraińskich a także litewskich. W czerwcu 2022 na Placu Zamkowym w Warszawie otwarto wystawę pod tą nazwą.

Sztandar z 1831 roku (Powstanie Listopadowe) 
z rosyjskim tekstem.