Polska 1800-1918: Historia polskiej piłki nożnej pod zaborami.

Doktor Henryk Jordan.

Historia polskiej piłki nożnej pod zaborami

Jakie były początki polskiej piłki nożnej? Jej historia wiąże się z trzema miastami – Krakowem, Lwowem i Łodzią. Pierwsza oficjalna prezentacja futbolówki odbyła się w 1889 roku w Parku Jordana na krakowskich Błoniach. Wówczas to przywiózł ją z Niemiec i przedstawił szerszej publiczności doktor Henryk Jordan, polski pionier nowoczesnego wychowania fizycznego (znany min. z zakładania Ogródków Jordanowskich). Był pomysłodawcą i organizatorem wspomnianego parku – pierwszego w Europie publicznego ogrodu dla gier i zabaw ruchowych dzieci do lat 15. Rok później w parku jordanowskim pierwsze szkolne drużyny piłki nożnej rozgrywały swoje turnieje. Popularność nowej dyscypliny rosła w takim tempie, że już w 1891 roku w Parku Jordana funkcjonowały 4 boiska piłkarskie.

Pierwszym spotkaniem Lwowiaków z futbolówką była w 1892 roku prezentacja Edmunda Cenara (działacza Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”), który przywiózł z Anglii prawdziwą piłkę. Również we Lwowie odbył się pierwszy na ziemiach polskich oficjalny mecz piłki nożnej. Rozegrano go 14 lipca 1894 roku między drużynami Sokoła lwowskiego i krakowskiego. Spotkanie to trwało tylko … 6 minut. Sędzia Zygmunt Wyrobek z Krakowa odgwizdał koniec po tym, jak pierwszego w historii polskiego gola zdobył 16-letni Lwowianin Włodzimierz Chomicki.

Pierwszy klub piłkarski założyła w 1895 roku grupa Niemców z Łodzi zrzeszona w Touring Club Lodz (Turystyczny Klub – Łódź, oddział rosyjskiego Touring Clubu). Pierwszy oficjalny mecz rozegrano jednak dopiero w 1906 roku z niemiecką drużyną Stowarzyszenia Sportowego Union Łódź. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1. Po I wojnie światowej oba kluby istniały dalej już jako polskie stowarzyszenia.

Pierwsze polskie kluby piłkarskie założono we Lwowie. W 1903 roku powstał Lwowski Klub Sportowy Lechia Lwów. W tym samym roku rozpoczął swoją działalność Lwowski Klub Piłki Nożnej „Sława” Lwów („Czarni Lwów”). Rok później powstał Lwowski Klub Sportowy „Pogoń”. Wielki rewanż za pierwsze spotkanie Kraków – Lwów rozegrano 4 czerwca 1906 roku w Parku Jordana między drużyną wystawioną przez krakowskie szkoły i „Czarnymi”. Spotkanie to okazało się impulsem do tworzenia krakowskich klubów. Już 13 czerwca powstał Klub Sportowy „Cracovia”, a wkrótce po niej „Wisła”. Małopolska zaroiła się wkrótce od następnych klubów, a wkrótce zaczęto je tworzyć także w innych zaborach. W 1908 roku powstał „Łodzianka” (obecnie Łódzki Klub Sportowy). Pierwszym klubem warszawskim była powstała rok później „Korona Warszawa”. W Poznaniu powstała „Normania” i „Warta” (15 czerwca 1912 roku). Gwałtowny rozwój nowej dyscypliny sprawił, że konieczne stało się utworzenie zrzeszenia klubów. 25 czerwca założono w Krakowie Związek Polskiej Piłki Nożnej, utworzony przez działaczy „Czarnych Lwów”, „Pogoni Lwów”, „Cracovii” i RKS Kraków. Wkrótce przystąpiły do niego kolejne kluby, i do wybuchu wojny udało się dwukrotnie rozegrać Mistrzostwa Galicji w Piłce Nożnej. 8 maja w Krakowie odbył się mecz między „Cracovią” i „Wisłą” (2:1). Było to pierwsze spotkanie polskich drużyn w ramach oficjalnych rozgrywek FIFA.